Tarihin sıfır noktası olarak kabul edilen ve medeniyetlere mesken sahipliği yapmış olan Göbeklitepe’yi barındıran Şanlıurfa ve etrafında Harran Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Coğrafya Kısmı akademisyenleri, eski periyodun iklim ve su kaynaklarını araştırdı.
Fen-Edebiyat Fakültesi Coğrafya Kısmı Öğretim Üyesi Doç. Dr. Abdulkadir Hoş ve grubu tarafından Göbeklitepe şemsiye gurubu çatısı altında Harran Üniversitesi Bilimsel Araştırma Proje ünitesine sunmuş oldukları proje kapsamında Göbeklitepe etrafında yaptıkları sondajlardan alınan numunelerden enteresan sonuçlar elde edildi.
TÜBİTAK Marmara Araştırma Merkezi’nde yapılan tahliller sonucunda 1 nolu sondaj numunelerinde 4-4.5 m derinliğinde M.Ö. 8200-8000, 6 m derinliğinde M.Ö. 11230-11021, 7-7.5 m derinliğinde M.Ö. 13500-13150 yıllarına ilişkin polenlere rastlandı.
2 nolu sondaj numunesinde ise 10 m derinliğinde M.Ö. 13600-13200 yıllarına ilişkin polenler gün yüzüne çıkarıldı.
3 nolu sondaj numunesinde de 6 m derinliğinde M.Ö. 11800-11600, 10 m derinliğinde M.Ö. 10741-10500, 12 m derinliğinde M.Ö. 12800-12700 yıllarına ilişkin polenlere izleri bulundu.
Göbeklitepe’nin Toprağında Tarihin İzleri
Yapılan araştırma sonucunda Göbeklitepe insanlarının yaşadıkları periyotlara ilişkin olan bu polenler sayesinde periyodun bitki örtüsü ve iklimi hakkında kıymetli bilgilere ulaşıldı. Bunun yanı sıra Göbeklitepe’nin ömür merkezi olarak kabul edilmesinin nedeninin ise bölgede bulunan su kaynaklarına bağlı olduğu anlaşılmaktadır.
Bu araştırmanın bölgemizin tarihi ve bitki çeşitliliği açısından çok değerli olduğunu söyleyen Harran Üniversitesi Coğrafya Kısmı Öğretim Üyesi Doç. Dr. Abdulkadir Hoş; “6, 10, 12 m’lerde yapılan polen tahlilleri M.Ö. 10634-12418 yılları ortasındaki vejetasyon ve iklimdeki değişimleri yansıtmaktadır.
Bitki toplulukları içerisinde Artemisia (yavşan otu) stepleri, Asteraceae Cichorioideae, Asteraceae Asteriodeae (yıldız biçiminde çiçekleri bulunan bir cins) ve Poaceae (çiçekleri başak durumunda büyük bir bitki familyası) otsul bitkileri çoklukla görüldü.
Artemisia stepleri örneklerde 12 m’de %44’lere varırken, otsul bitkilerden Asteraceae Cichorioideae % 38-41 ortasında kaydedildi. Poaceae familyasına ilişkin polenler %16.1’e varırken, Asteriodeae familyasına ilişkin polenler %7-12.9 ortasında bulunmuştur. Araştırmalarda ayrıyeten; Quercus (meşe), Salix (söğüt), Juglans (ceviz), Pinus (çam), Abies (göknar) ve Juniperus (ardıç) çeşitlerine de rastlandı” diye konuştu.
Kaynak: (BYZHA) – Beyaz Haber Ajansı
