Boğaziçi Üniversitesi’nde zelzele sarsıntılarına daha destekli boru ilişki sistemlerinin geliştirilmesi için çalışmalar başladı. TÜBİTAK-TEYDEB 1505 Üniversite-Sanayi İş Birliği Takviye Programı tarafından desteklenen Ar-Ge projesiyle Boğaziçi Üniversitesi’nden bilim insanları bu alanda en düzgün tasarımı ortaya koymak için çalışacak.
Kahramanmaraş’ta yaşanan iki büyük zelzele Türkiye’de sarsıntı gerçeğini bir kere daha hatırlatırken, Boğaziçi Üniversitesi’nden bilim insanları sanayi iştirakleriyle zelzeleye daha destekli alt ve üst yapı sistemleri için çalışmalarına devam ediyor. Son olarak Boğaziçi Üniversitesi ile Superlit Boru Sanayi A.Ş. paydaşlığı ve Teknoloji Transfer Ofisi takviyesiyle CTP boruların irtibat sistemlerinin kuvvetli sarsıntı hareketlerine daha da destekli hale getirilmesi için Ar-Ge çalışmaları başladı. Sarsıntı Mühendisliği Anabilim Kolu Öğretim Üyesi Doç. Dr. Gülüm Tanırcan’ın yürütücülüğünü üstlendiği iki yıl sürecek proje, TÜBİTAK- TEYDEB 1505 Üniversite-Sanayi İş Birliği Takviye Programı tarafından da destekleniyor.
Projede materyal testleri Boğaziçi Üniversitesi Makine Mühendisliği Kısmı Kompozit Laboratuvarı’nda gerçekleştirilirken, dizaynların prototipleri sanayi iş birliğiyle üretilerek Kandilli Kampüsü’nde yer alan Yapı ve Sarsma Masası Laboratuvarı’nda test edilecek.
“BORULAR ŞİDDETLİ ZELZELELER SONRASINDA FONKSİYONUNU SÜRDÜREBİLECEK”
Projenin 14 Şubat’ta düzenlenen açılış toplantısında konuşan Boğaziçi Üniversitesi Zelzele Mühendisliği Anabilim Kısmı Öğretim Üyesi Doç. Dr. Gülüm Tanırcan, projenin Türkiye’de sarsıntı tehlikesi yüksek bölgelerde yer altından geçen boruların zelzele sarsıntılarından ziyan görmeden fonksiyonlarını koruyabilmesi için çok kıymetli bir yerde durduğunu vurguladı:
“Altyapı sistemlerinin sarsıntı güvenliği toplum sıhhatinin korunması ve ekonomik kayıpların engellenmesi için büyük kıymet taşıyor. Boru sınırlarında genel olarak zelzele hasarları irtibat bölgelerinde meydana geliyor. Boru hasarı su üzere hayati kaynakların bölgeye ulaşamaması manasına gelirken, sarsıntının yarattığı yıkım dışında salgın üzere diğer risklerin ortaya çıkmasına neden olabiliyor. CTP borular cam elyaf destekli reçine ve silika kumdan oluşuyor ve çoklukla su ile atık su şebekelerinde kullanılıyor. Bu boru tipi direnci yüksek, farklı hava şartlarına ve korozyon basınca destekli olmasından ötürü giderek daha çok tercih ediliyor. TÜBİTAK tarafından desteklenen projemizle bu irtibat noktalarının sarsıntıya bağlı şiddetli yer hareketlerine daha fazla dayanmasını sağlayan yeni bir sistem üzerinde çalışacağız. Bu yeni ilişki sistemiyle borular şiddetli zelzeleler sonrasında da fonksiyonunu sürdürebilecek.”
“TASARIMLAR SARSMA MASASINDA TEST EDİLECEK”
Proje araştırmacısı Boğaziçi Üniversitesi Sarsıntı Mühendisliği Kısmı Anabilim Kısmı Lideri Prof. Dr. Ayşe Edinçliler ise projenin Ar-Ge sürecinde Boğaziçi Üniversitesi Kandilli Kampüsü’nde yer alan sarsma masalarının kullanacağı bilgisini paylaştı.
Prof. Dr. Edinçliler, “Geliştirilen kompozit boru irtibat sistemlerinin aktifliği Yapı ve Sarsma Masası Laboratuvarı’nda gerçekleşecek testlerle belirlenecek. Buradaki en büyük masa üzerinde toprağa gömülü boru sistemi ortamı yaratılacak. Çeşitli büyüklük ve frekanslara sahip sarsıntı hareketlerine maruz bırakılarak boru birleşimlerinin davranışları incelenecek. Projede araştırmacı olarak yer alan Boğaziçi Üniversitesi Makina Mühendisliği Kısmı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Nuri Ersoy, Sakarya Uygulamalı Bilimler Üniversitesi Karasu Meslek Yüksek Okulu Makina ve Kaynak Teknolojileri Kısmı Dr. Öğr. Üyesi Ahmet Güleç ile İzmir Kâtip Çelebi Üniversitesi İnşaat Mühendisliği Kısmı Dr. Öğr. Üyesi Hasan Emre Demirci’nin irtibat sistemlerine yönelik yapacağı tüm dizaynlar Boğaziçi Üniversitesi laboratuvarlarında teste tabi tutulacak” diye konuştu.
“EN ÂLÂ SİSTEMİ ÜLKEMİZE VE DÜNYAYA SUNMAK İSTİYORUZ”
Projenin paydaşı Superlit Genel Müdürü Turgay Aytekin ise Ar-Ge çalışmalarının akabinde güvenilirliği her açından ispatlanmış CTP boru temas sistemini dünya pazarına Boğaziçi Üniversitesi ile Boğaziçi Üniversitesi Teknoloji Transfer Ofisi iş birliğiyle sunmayı hedeflediklerini söyledi:
“Boğaziçi Üniversitesi Teknoloji Transfer Ofisi’nin öncülüğünde kurduğumuz bu sanayi-üniversite iş birliği, zelzele felaketini şimdi yaşamışken ülkemizdeki altyapı sistemlerinin zelzeleye daha destekli hale getirilmesi için çok değerli. Boğaziçi Üniversitesi başta olmak üzere Sakarya Uygulamalı Bilimler ile İzmir Kâtip Çelebi üniversitelerinden bilim insanlarının tasarım ve testlerini yapacağı bu Ar-Ge projesinde paydaş olarak yer almak çok heyecan verici. Takip eden yıllarda bizim de üretimini yaptığımız CTP borularında zelzeleye daha da destekli, emniyetli temas sistemlerinin her açıdan Ar-Ge faaliyetlerini tamamlayarak, bunu bir eser olarak başta Türkiye olmak üzere tüm dünyaya sunmak istiyoruz.”
Boğaziçi Üniversitesi Teknoloji Transfer Ofisi Genel Müdürü Volkan Özgüz de Boğaziçi Üniversitesi’nin sanayi ile iş birliklerinin daha da gelişmesi için çalıştıklarını ve bu projenin Türkiye’deki yükseköğretim kurumları için yeterli bir örnek olduğunu vurgularken, Boğaziçi Üniversitesi Kandilli Rasathanesi ve Sarsıntı Araştırma Enstitüsü (KRDAE) Genel Müdürü Prof. Dr. Haluk Özener de Türkiye’de maddi ve manevi sarsıntı ziyanlarının azaltılmasına yönelik çalışmaların her vakit destekçisi olduklarını tabir etti.
Kaynak: (BYZHA) – Beyaz Haber Ajansı
